Previous | Item 19 of 60 |

Orthaí

Abstract: Story collected by Cathal Mac Fhíonntaigh, a student at Naul school (Naul, Co. Dublin) from informant Neans Ní Chealachain.

Original reference: 0787/2/25

Loading...School Naul [Vol. 0787, Chapter 0002]

County The Schools' Manuscript Collection : County Dublin Schools

COLLECTOR
Fhíonntaigh, Cathal Mac
Gender
male

transcribed at

 

Orthaí [duchas:4384644]

Tá a lán orthaí ann "ortha an déididh" ortha an leonadh, ortha an tromluighe, ortha na fola, ortha an doighte, ortha na péiste, ortha na breoite eachra, ortha na fiabrais, ortha an tinnis, ortha an ruad, ortha an tactha, ortha ar dogadh bhui?, ortha an bhuile ceangail, ortha an dul amudha. Seo cuid acas:-

Orthaí [duchas:4384645]

Ortha an tinnis cinn
Ortha Peadair, ortha Phóil, ortha a chur dóran fá rún, ortha a chur Críost O Neamh sile[?] Muire, Sile Dé, sile a chur dóran do féin, sile a chur Críost O Neamh, a slanú corp, ceann is cré, in aimn an Athar, agus an Mhic agus an Spiorad Naomh.

Ortha an tinnis croidhe
Ortha a chur Criost le croidhe Muire a léigheas, an rud a léigeasfas croidhe Mhuire, leigheasfaidh sé croidhe dhuine.

Ortha an Ruadh
Ruadh, Ruadh Ruadh ró-ramhar
Ruadh, ruadh ruadh cun adhbhar
D'fhiafruigh Columcille de Chríost
Goidé léigheasfadh an ruadh.
An nimh a chur ar gcúl
Agus an t-at a chur ar lár
Gan dochair a bheith san loit
Ach an oiread le bheith slán

Ortha an tacra
Sainnr, aithrighe tar a brigid agus foin

Orthaí [duchas:4384646]

Ortha an leonadh
Ortha ar líon, ar leonadh ar at
Ar fhear sidhe O'Conaill
Ar fear na súl mbreac
Níor chuir Muire dá mac ach ortha a bhí go maith.

Ortha an coisgidh fola
Tar a athair le cabair
Tar a brigidh agus fóir
Tar a bhrighid a bhan naomh
Gus a da easbhall deagh
A chur cosg leis an fuil tá ag teacht go tréan.

Ortha guirín
Cuimil do lámh don ghuirín agus mar bhéidhfea a chathamh ar an talamh abair:-
"Nimh sa talamh, i gcrann agus ins na cloca"

Ortha an dóghadh bhuilg
Bean mhín as fear borb
Mac dé a bhí na luighe sa cholg
An arraing sin a chur den doghadh builg
'S nach raibh inntí dith nó dochar.

Orthaí [duchas:4384647]

Ortha an dul amudha
A Mhic an gcluin tú an gleo mór seo
Atá in ar ndiadh sa ghleann.
Ná bíodh faitcíos ort a mathair
Sabhalfaidh ar nAthair sin
Go mba dún daingean an dún seo a bhfuilmid ann.
Go mba sluag dall an sluag tá nar ndiadh sa ghleann.
Ard righ an domhain, ós tú fuair an eochar.
Go scaraidh tú do chochaill tarainn
Amen.
Bhí ár slánuightheór ar a sheachnadh o na ?idaigh ag é féin agus a mháthair ag ?bhal sa gleann. Cualadh siad an tóir i ndiadh nuair a dubair síad seo.)
Is minic a chuirtí an orthá seo leis na léirí agus iad ar lorg poitín.

Ortha in aghaidh cogaidh no in am contabhairt
Soir, siar, ó dheas, o thuaidh
Gaoi, grian, grineall, cruadhac
Gurb é an dún daingean an ? seo a bfuilmid
Gurb é an sluagh dall an sluag seo chugainn.
Chríost, fuair ar dochar
Go spréighidh tú do bhrat beannuighe tharainn.

Origin information
Naul, Co. Dublin
Date created:
Type of Resource
text
Physical description
p. 94-97
Volume 0787
Note
Collected as part of the Schools' Folklore scheme, 1937-1938, under the supervision of teacher C. Mac Fhíonntaigh.
Languages
Irish  
Genre
Folktale
Subject
Charms   linked data (lcsh)
Charms--Orthaí
Folk beliefs   linked data (afset)
Folk belief--Creidiúint choiteann
Traditional medicine   linked data (lcsh)
Folk medicine--Leigheas dúchasach
School location
NaulAn AillNaulNaulBalrothery WestDublin
Location
https://doi.org/10.7925/drs1.duchas_4436141
Location
University College Dublin. National Folklore Collection UCD .

Original reference: 0787/2/25

Suggested credit
"Orthaí"in "The Schools' Manuscript Collection," held by University College Dublin, National Folklore Collection UCD. © University College Dublin. Digital content by: Glenbeigh Records Management, published by UCD Library, University College Dublin <https://doi.org/10.7925/drs1.duchas_4436141>
Note
Collected as part of the Schools' Folklore scheme, 1937-1938, under the supervision of teacher C. Mac Fhíonntaigh.
Funding
Supported by funding from the Department of Arts, Heritage and the Gaeltacht (Ireland), University College Dublin, and the National Folklore Foundation (Fondúireacht Bhéaloideas Éireann), 2014-2016.
Record source
Metadata creation date: 2014/2016 — Metadata created by Fiontar, Dublin City University, in collaboration with the National Folklore Collection UCD and UCD Library. Original Fiontar metadata converted into MODS by UCD Library.

Rights & Usage Conditions

Creative Commons License
Orthaí is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Copyright of the original resource: University College Dublin

To use for commercial purposes, please contact the National Folklore Collection, UCD - See: http://n2t.net/ark:/87925/h1cc0xm5